Pozostawanie w domu zmusza nas wszystkich nie tylko do nowej organizacji dnia, ale przede wszystkim do ustalenia nowego sposobu użytkowania urządzeń ekranowych oraz korzystania z Internetu. Do tej pory za pomocą smartfonów oraz innych urządzeń elektronicznych nastolatkowie kontaktowali się ze znajomymi, słuchali muzyki, przeglądali portale społecznościowe, oglądali filmiki czy grali w gry. Obecnie komputer z dostępem do sieci stał się niezbędnym narzędziem do nauki, nie tylko dla starszych, ale też dla młodszych uczniów. Tym sposobem czas spędzany przed ekranami może znacznie się wydłużać. Dodatkowo zmęczenie i stres związane z obecną sytuacją, zachęcają też do tego, by dla chwili odpoczynku i spokoju sięgnąć po tablet bądź telefon. Oczywiście media ekranowe mogą być atrakcyjnym elementem życia dzieci i młodzieży oraz życia rodzinnego, ale tylko pod warunkiem, że korzystamy z nich świadomie i z zachowaniem umiaru. Musimy bowiem pamiętać, że nadużywanie ekranów jest szkodliwe dla wzroku, negatywnie wpływa na rozwój mózgu oraz rozwój mięśni dłoni i może obniżać jakość snu.

    Jak zatem teraz regulować czas korzystania z urządzeń elektronicznych, tak by, poza ich aktualną funkcją zdalnej nauki, były pozytywnym dodatkiem do życia, a nie stały się jego centralnym punktem?

Po pierwsze ważne jest by rozmawiać z dziećmi i nastolatkami o bezpieczeństwie w sieci. To przede wszystkim w domu powinniśmy omawiać kwestie dotyczące naszego bezpieczeństwa, zagrożeń, prywatności oraz sposobów reagowania w sytuacjach trudnych, pojawiających się w sieci. Rodzice mogą umówić się ze swoim nastoletnim dzieckiem na przestrzeganie kilku zasad związanych z zabezpieczeniem profilu, szacunkiem dla własności, prywatności swojej i innych, ochroną wizerunku oraz ograniczonym zaufaniem do kontaktów nawiązywanych online. W przypadku młodszych dzieci warto, by rodzice dodatkowo korzystali z programów filtrujących treści, zabezpieczeń w przeglądarkach oraz narzędzi kontroli rodzicielskiej.

Drugą, niezwykle istotną kwestią jest zrównoważone korzystanie z urządzeń elektronicznych. Podstawą tego powinny być jasno określone, ustalone wspólnie, całą rodziną, zasady użytkowania telefonów, tabletów czy komputerów w domu. Rodzice, odpowiedzialnie korzystający z nowych technologii, modelują takie same, odpowiedzialne zachowania u swoich dzieci. Wyznaczenie w domu miejsc oraz pór dnia wolnych od ekranów przypomina o tym, jak ważne jest spędzanie czasu offline z rodziną oraz zapewnia do tego przestrzeń. Dodatkowo pomaga to również przestrzegać umówionego czasu spędzanego przed ekranami.

Pamiętać należy również o odpowiedniej ilość snu oraz o tym, by dbać o jego jakość. Wprowadzenie zasady unikania korzystania z urządzeń ekranowych przynajmniej przez godzinę przed snem i w łóżku pozwoli zachować odpowiednią higienę snu.

    Media cyfrowe stały się już dawno nieodłącznym elementem naszego życia. Z całą pewnością są nam pomocne i pozwalają, zwłaszcza teraz, dbać np. o relacje czy dalszy rozwój, poprzez możliwość prowadzenia zdalnego nauczania. Pamiętajmy jednak o tym, że nadmiar ekranów może mieć negatywny wpływ na rozwój i zdrowie dzieci. Nowe technologie powinny służyć nam do rozwoju osobistego i wzmacniania wzajemnych relacji, a nie powodować trudności związane z problematycznym użytkowaniem Internetu. Dlatego tak ważne jest ustalenie i przestrzeganie konkretnych zasad korzystania z urządzeń elektronicznych.

Alicja Kowalska – psycholog szkolny